Op 17 januari zou pater Werenfried van Straaten zijn 100ste geboortedag hebben gevierd .Eigenlijk zou pater Werenfried van Straaten, de stichter van de internationale katholieke hulporganisatie "Kerk in Nood", het zeer fijn gevonden hebben om zijn 100ste verjaardag te mogen vieren. Hij zat nog boordevol plannen, tot op hoge leeftijd, en hij wilde zelfs nog Russisch studeren. Maar dat heeft niet meer mogen zijn. Hij stierf twee weken na zijn 90ste verjaardag, op 31 januari 2003. Toch is op zijn 100ste verjaardag zijn levenswerk, de hulporganisatie die hij oprichtte, springlevend en actueler dan ooit tevoren.
Gods tranen drogen
Pater Werenfried slaagde erin om aartsvijanden te overtuigen elkaar te helpen en om voor elkaar te bidden. Daarvoor heeft men hem zelf ooit eens genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede. Hij was een krachtige en overtuigende redenaar, die mensen in het hart kon raken en hen aanzette tot roekeloze daden van liefde waarbij ze spontaan geld, auto’s en juwelen aan de armen schonken. Hij was één van de eersten die Moeder Teresa van Calcutta op het spoor kwam in het begin van de jaren "60, toen ze in het Westen amper bekendheid genoot. Hij was bevriend en de vertrouweling van vier pausen en een nauwe vriend van Paus Johannes Paulus II. Als een vindingrijke pionier kwam hij steeds op de proppen met telkens nieuwe ideeën in zijn pogingen om ‘Gods tranen te drogen’. Het was het die originele ideeën bedacht voor een hele reeks pastorale bezorgdheden zoals de ‘kapelwagens’ en ‘kapelboten’. Hij had een groot gevoel voor humor en bezat een grote liefde voor de medemensen. Toch was de hulporganisatie ‘Kerk in Nood’, die hij op Kerstmis 1947 begon, niet echt gepland; het ‘overkwam’ hem gewoon.
"God liet me nooit in de steek: altijd heeft Hij mij geholpen. Altijd gaf Hij mij, wat ik vroeg", is een fragment uit één van Werenfrieds citaten. Hij volgde niet de voorzichtige logica van zakenlui, bankiers en boekhouders, neen, zijn succes was volledig gebaseerd op Godsvertrouwen. Waar hij geconfronteerd werd met een grote nood, sprong hij meteen in de bres om te helpen. Vaak beloofde hij grote sommen geld zonder maar een cent beschikbaar te hebben. Maar steeds heeft God hem geholpen om zijn beloften waar te maken.
Miljoenenhoed
Met een simpele zwarte hoed, die de geschiedenis zou ingaan als de ‘miljoenenhoed’, slaagde pater Werenfried erin om gedurende zijn leven drie miljard dollar in te zamelen omdat hij in zijn preken zovele harten wist te bereiken. Tot op hoge leeftijd, gezeten in een rolstoel wanneer hij eigenlijk al te zwak was om zelf nog te preken, zamelde hij nog met de hoed in zijn uitgestrekte arm de collectes in. Vele weldoeners zullen zich die oude hoed wel nog herinneren toen ze giften gaven. Creatief als steeds wist pater Werenfried de tot op de draad versleten hoed nog in zijn voordeel om te buigen door er met een knipoog op te wijzen dat het geen zin had om muntstukken te geven omdat die toch door de gaten zouden vallen en dat het dus beter was biljetten te schenken.
Wat is het geheim van pater Werenfrieds succes? Op de eerste plaats werd hij steeds bewogen door hetgene dat hij met eigen ogen had gezien en waarvan hij luidop wilde getuigen. Tijdens de vele reizen die hij ondernam werd het lijden in zijn ziel gebrand en hij verkondigde luidkeels dat Christus vandaag nog steeds gekruisigd wordt, dat Golgotha niet iets uit het verleden was. Bij pater Werenfried kreeg het menselijke lijden steeds een gezicht en een naam; het was nooit veraf staand of abstract, nooit louter een statistisch gegeven. Om Kerk in Nood te beschrijven, sprak deze Nederlandse priester-norbertijn steeds over de ‘school van de liefde".
Strijder voor de vrede
Maar pater Werenfried was meer dan een inzamelear van giften. Hij was vooral een ooggetuige, vol van medeleven en respect. Het was voor hem een kwestie van eergevoel om de herinnering levend te houden aan allen die vervolgd werden omwille van hun geloof; hij wilde ze een stem geven. Hij had een diep vertrouwen in de werkzaamheid van Gods kracht in zwakke mensen. Dat had hij zelf ervaren omdat hij ondanks zijn robuuste voorkomen steeds een zwakke gezondheid kende. In zijn jeugd werd hij zelfs te zwak beschouwd om het werk aan te kunnen van een dorpspastoor. Maar als Norbertijn nam hij de naam ‘Werenfried’ aan "wat betekent: ‘Strijder voor de vrede’ "en het werd tevens zijn levensmotto voor de tientallen jaren die zouden volgen. Op het toppunt van zijn krachten preekte of getuigde hij tot 70 maal per maand.
Pater Werenfried kan ook worden beschouwd als een heuse profeet, die de tekenen van de tijd verstond. Op het einde van de Tweede Wereldoorlog realiseerde hij zich dat Europa een nieuwe ramp zou overkomen als we er niet zouden in slagen de haat in het hart van de mensen te bezweren. Daarom nam hij het initiatief om voedsel, kleding en andere hulpgoederen in te zamelen in België en Nederland ten behoeve van het lijdende Duitse volk. Hij beschouwde het meer dan een louter humanitaire daad; het was een wezenlijke bijdrage aan de verzoening en de wederzijdse verstandhouding tussen de volkeren. In 2002 bracht Roman Prodi, toen voorzitter van de Europese Commissie, een eerbetoon en noemde hem de ‘engel van de vrede’voor Europa.
Voorloper
Vanuit deze eenvoudige hulpactie voor de "vijanden van weleer" ontwikkelde zich binnen enkele jaren een internationale liefdadigheidsorganisatie die wereldwijd actief zou worden. Pater Werenfried was zijn tijd ver vooruit. Zo voorspelde hij al in 1960 het einde van het communisme en zei toen: "De reusachtige portretten van de moderne Goliaths die zo keizerlijk neerkijken vanop de muren van het Kremlin naar de volksmassa’s zullen op een dag aan flarden liggen en hun beenderen zullen tot stof vergaan. Hun portretten zullen plaats ruimen voor de iconen en voor de eeuwige Waarheid van de Kerk met Pasen op de lippen van Christus en op onze lippen "Ik ben opgestaan en ben nog steeds met jullie, alleluja." "
Waarheid
De geschiedenis heeft hem gelijk gegeven en op 13 oktober 1992 kon hij de rozenkrans bidden op het Rode Plein in Moskou, recht tegenover Lenins mausoleum. Hij beschouwde het als zijn "laatste en grootste vreugde", na de val van het communisme en de vraag van Johannes Paulus II om een helpende hand te reiken aan de orthodoxe zusterkerk om zo de "liefde te herstellen". Ook hier was hij al een voorloper en terzelfdertijd een onvermoeibare profeet die waarschuwde voor de ineenstorting van het geloof en het verval van de zeden in onze moderne tijd.
Met deze klare en uitgesproken standpunten maakte hij niet enkel vrienden. Gedurende zijn ganse leven voelde hij zich verplicht om de waarheid te vertellen en weigerde hij valse compromissen te sluiten. In alles wat hij deed zag hij zichzelf op de eerste plaats en vooral als een priester die alleen bij Christus en bij de aan hem toevertrouwde zielen verantwoording moest afleggen. Hij was bereid om ook de oncomfortabele waarheid uit te spreken, ook als hem dat weldoeners zou kosten, eerder dan de waarheid te verzwijgen. Zelfs vandaag nog, 10 jaar na zijn overlijden, is de boodschap van deze "reus van de liefdadigheid", wiens 100ste verjaardag we vieren op 17 januari, relevanter dan ooit. Zijn krachtig voorbeeld wordt weerspiegeld in miljoenen harten die met liefde antwoorden.
